โปรแกรมสนับสนุนการพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรม (ITAP) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ร่วมกับมหาวิทยาลัยพะเยา ซึ่งเป็นเครือข่ายโปรแกรม iTAP ภาคเหนือ เข้าพัฒนาและปรับปรุงเพื่อสนับสนุนผู้ประกอบการ SME ในจังหวัดลำปางและพะเยา เป็นการเพิ่มประสิทธิภาพให้แก่ผู้ประกอบการรายเล็กให้เติบโตอย่างยั่งยืน
ดร.นันทิยา วิริยบัณฑร ผู้อำนวยการโปรแกรมสนับสนุนการพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรม (ITAP) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) กล่าวว่า โปรแกรม ITAP สวทช. ภายใต้ กระทรวง อว. เป็นกลไกที่สำคัญและมีประสิทธิภาพอันหนึ่งของรัฐบาลในการพัฒนา SME ไทย เพื่อพัฒนาเทคโนโลยี นวัตกรรม ช่วยลดต้นทุน และเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต “ปัจจุบัน ITAP มีเครือข่ายทั่วประเทศ 19 แห่ง และมีผู้เชี่ยวชาญจากมหาวิทยาลัยและสถาบันวิจัยต่าง ๆ ไม่น้อยกว่า 1,500 ราย และพร้อมเปิดรับผู้ประกอบกสนทีกกลุ่ม ทุกพื้นที่ เข้าร่วมโครงการนี้” ดร.นันทิยา กล่าว
รศ.ดร.ต่อพงศ์ กรีธาชาติ ผู้จัดการเครือข่าย ITAP-UP มหาวิทยาลัยพะเยา กล่าวว่า ม.พะเยาได้เข้าไปเป็นเครือข่ายในปี 2561 โดยทางเครือข่ายจะรับโจทย์จากผู้ประกอบการและช่วยสรรหาผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง เข้าไปช่วยเหลือบริษัทในโจทย์ต่าง ๆ ซึ่งตลอด 3 ปีที่ผ่านมา สามารถสนับสนุนธุรกิจในระดับ SME ให้สามารถพัฒนาประสิทธิภาพได้ผลเป็นที่น่าพอใจ
“ปัจจุบันผู้ประกอบการรายเล็ก ๆ ต่างหันมาให้ความสำคัญกับการพัฒนาเทคโนโลยี นวัตกรรม และสิ่งแวดล้อมมากขึ้น จึงเป็นโอกาสดีที่ทางมหาวิทยาลัยซึ่งเป็นเครือข่าย iTAP จะได้ร่วมทำงานกับผู้ประกอบการที่กำลังประสบปัญหา เช่น บริษัท รวมพรมิตรฟาร์ม จำกัด ที่ประสบปัญหาระบบบำบัดน้ำเสียแบบไม่ใช้อากาศ และ โครงการ “การพัฒนาระบบอบแห้งพลังงานแสงอาทิตย์แบบเรือนกระจก เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในกระบวนการผลิตเส้นขนมจีนอบแห้ง” ของ ห้างหุ้นส่วนจำกัด ไฮ โซ แซ่บ เป็นโครงการที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพให้แก่ผู้ประกอบการได้ตามวัตถุประสงค์ของโครงการ”
บริษัท รวมพรมิตรฟาร์ม จำกัด ประสบปัญหาเศษขนไก่จากโรงเรือนหลุดเข้าไปบ่อรวบรวมน้ำเสีย ซึ่งเป็นบ่อพักเพื่อนำน้ำเสียเข้าสู่ระบบบำบัดน้ำเสียแบบไร้อากาศ เป็นผลให้การทำงานของจุลินทรีย์แบบไม่ใช้อากาศภายในบ่อหมักไม่เต็มประสิทธิภาพ ส่งผลถึงผลพลอยได้จากระบบคือ ก๊าซชีวภาพได้ไม่เต็มตามที่ควรจะได้
จากปัญหาดังกล่าว ชาญวิทย์ เวชชากุล กรรมการผู้จัดการ บริษัท รวมพรมิตรฟาร์ม จำกัด จึงเข้าไปขอคำปรึกษาจากโปรแกรม iTAP เครือข่ายม.พะเยา ทำให้ปัญหาได้รับการแก้ไขอย่างตรงจุด ตอบโจทย์ความต้องการได้ดี ช่วยบริษัทลดความเสี่ยงในเรื่องการลงทุนเทคโนโลยีเพื่อแก้ไขปัญหา และเพิ่มขีดความสามารถการแข่งขันได้มากขึ้น
“รวมพรมิตรฟาร์ม เป็นผู้ผลิตไข่ไก่รายสำคัญ หากผลิตเต็มกำลังการผลิตสามารถผลอตได้ประมาณ 400,000 ฟองต่อวัน มีไก่ประมาณ 500,000 ตัว จากปริมาณดังกล่าวทำให้มีน้ำเสียเกิดขึ้น ทางฟาร์มได้นำน้ำเสียมาผลิตเป็นก๊าซชีวภาพสำหรับใช้ภายในฟาร์ม แต่ก็มีปัญหาว่าไม่สามารถผลิตได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ จึงขอรับการช่วยเหลือจาก โปรแกรม iTAP เครือข่าย ม. พะเยา ซึ่งปัจจุบันบริษัทสามารถแก้ไขปัญหาน้ำเสียได้แล้ว หมดปัญหาเรื่องกลิ่นเหม็นและจำนวนแมลงวัน อีกทั้งยังสามารถนำก๊าซชีวภาพที่ผลิตได้ไปใช้ประโยชน์ในการผลิตเป็นพลังงานไฟฟ้าสำหรับใช้ภายในฟาร์มได้ถึง 70% ของการใช้ไฟฟ้าทั้งหมดภายในฟาร์ม”
ดร.ศตวรรษ ทนารัตน์ อาจารย์ประจำคณะพลังงานและสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยพะเยา ผู้เชี่ยวชาญโปรแกรม ITAP กล่าวว่า เมื่อทางผู้วิจัยรับทราบถึงปัญหของผู้ประกอบ ผู้เชี่ยวชาญโปรแกรม ITAP สวทช. เข้าไปแก้ไขปัญหาโดยทำการปรับปรุงระบบกวนตะกอนในบ่อหมักย่อยน้ำเสีย รวมทั้งทำการติดตั้งเครื่องกวนผสมแบบเชิงกลที่ไม่ทำให้เกิดการเติมอากาศภายในบ่อหมักแบบอัตโนมัติ (PLC) แบบ Airlift เพื่อทำการกวนตะกอนภายในบ่อหมัก เพื่อให้ระบบบำบัดน้ำเสียแบบไม่ใช้อากาศทำงานได้เต็มประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
“น้ำที่ผ่านการบำบัดจะสะอาดได้มาตรฐานตามที่กรมควบคุมมลพิษกำหนดไว้ ซึ่งทีมผู้เชี่ยวชาญมีความพยายามที่จะพัฒนาอย่างต่อเนื่อง โดยจะมุ่งเน้นในเรื่องเพิ่มประสิทธิภาพ สามารถผลิตก๊าซชีวภาพในปริมาณที่สูงขึ้น” ดร.ศตวรรษ กล่าวเพิ่มเติม
โครงการ “การพัฒนาระบบอบแห้งพลังงานแสงอาทิตย์แบบเรือนกระจก เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในกระบวนการผลิตเส้นขนมจีนอบแห้ง” เป็นโครงการวิจัยที่ทางโปรแกรม iTAP เครือข่าย ม.พะเยา ร่วมกับทางผู้ประกอบการแปรรูปพืชผลทางการเกษตรเป็นเส้นขนมจีนอบแห้งของ “ห้างหุ้นส่วนจำกัด ไฮ โซ แซ่บ” จ.พะเยา เพื่อเพิ่มกำลังการผลิต เพิ่มมูลค่าให้กับพืชผลทางการเกษตรไทย และมีคุณภาพถูกต้องตามหลักอาหารปลอดภัย
วารัทชญา อรรถอนุกูล ผู้จัดการ ห้างหุ้นส่วนจำกัด ไฮ โซ แซ่บ กล่าวว่า “ไฮ โซ แซ่บ เริ่มต้นจากร้านขายข้าวซอยเล็ก ๆ ต่อมาขยายใหญ่ขึ้น จึงเริ่มผลิตสินค้าเกี่ยวกับข้าวซอยจำหน่ายให้แก่ลูกค้า โดยเฉพาะเส้นขนมจีนที่มีจุดเด่นคือ ใช้แป้งข้าวโพดเป็นวัตถุดิบการผลิต แต่ที่ผ่านมามีปัญหาว่าไม่สามารถควบคุมคุณภาพสินค้าได้ตามต้องการ ซึ่งในกระบวนการผลิตนั้นจะต้องนำเส้นขนมจีนไปตากแดดให้แห้ง บางครั้งต้องใช้เวลาถึง 4-5 วัน นอกจากนั้นคุณภาพเส้นยังไม่สม่ำเสมอ ไม่เรียงตัวสวย ต่อมาเราได้พบกับนักวิจ้ย ม.พะเยา ซึ่งได้แนะนำให้เข้าร่วมกับโครงการกับโปรแกรม ITAP ม.พะเยา และได้ทำการติดตั้งระบบอบแห้งพลังงานแสงอาทิตย์แล้ว ช่วยให้กิจการสามารถเพิ่มกำลังการผลิตเส้นข้าวโพดได้มากขึ้น ใช่เวลาน้อยลง โดยเส้นข้าวโพดอบในระบบอบแห้งพลังงานแสงอาทิตย์ จะใช้เวลาเพียง 3 – 4 ชั่วโมง ระบบดังกล่าวยังช่วยให้ผลิตภัณฑ์ที่ผลิตได้ มีความสะอาด ไม่ปนเปื้อนจากฝุ่นหรือแมลงวัน นอกจากนั้นยังนำไปใช้ประโยชน์ในการแปรรูปวัตถุดิบอื่น ๆ เช่น พริก ดอกอัญชัน ดอกงิ้ว และขมิ้น ได้อีกด้วย”
ด้าน สุรศักดิ์ ใจหลัก นักวิจัย คณะพลังงานและสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยพะเยา ผู้เชี่ยวชาญโครงการ iTAP และ ศุภฤกษ์ ขาวแดง ที่ปรึกษาเทคโนโลยี (ITAP) กล่าวร่วมกันว่า โปรแกรม ITAP เครือข่าย ม.พะเยา ได้ให้ความช่วยเหลือ ห้างหุ้นส่วนจำกัด ไฮ โซ แซ่บ ในด้านการออกแบบและการจัดทำระบบอบแห้งพลังงานแสงอาทิตย์ที่มีมาตรฐาน ศึกษาต้นแบบจากกรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน กระทรวงพลังงาน และนำมาปรับใช้ให้เหมาะสมกับสภาวะการปฏิบัติงานในพื้นที่ของผู้ประกอบการ และมีความเหมาะสมสำหรับกระบวนการแปรรูปเส้นข้าวโพดอบแห้งที่มีส่วนผสมของพืชผลทางการเกษตร.
“ในระบบอบแห้งพลังงานแสงอาทิตย์ จะมีอุปกรณ์ที่สำคัญได้แก่ พัดลมระบายอากาศหรือระบายความชื้น เป็นอุปกรณ์ที่สำคัญยิ่งในการควบคุมอุณหภูมิของอากาศในโรงอบ ผลการดำเนินโครงการ พบว่า ระบบอบแห้งพลังงานแสงอาทิตย์ จะใช้เวลาในการอบเหลือไม่เกินครึ่งวัน อีกทั้งยังไม่มีค่าใช้จ่ายด้านพลังงานต่าง ๆ อีกด้วย” สุรศักดิ์ กล่าว